Jip en Janneke anno nu

Gepost op:

1 mei 2021

Geschreven door:

Sylvie Smeets

Leestijd:

2 minuten

Ik lees graag voor uit het grote boek van Jip en Janneke. De korte verhaaltjes met iconische tekeningen en de herkenbare situaties maken ze ook geliefd bij mijn publiek. Ik merk wel dat ik de verhaaltjes steeds meer moet aanpassen aan deze tijd. Niet zo vreemd ook: Jip en Janneke zijn inmiddels 70 jaar oud. Nou ja, niet in de verhaaltjes, daar zijn de twee kleuters. 

De term Jip-en-Janneke-taal is in het leven geroepen om heldere en begrijpelijke taal aan te duiden. Maar als je kijkt naar de taal in de verhaaltjes, is die toch enigszins verouderd. Welk kind spreekt zijn ouders tegenwoordig nog aan met ‘vader en moeder’? Ook de woorden ‘warempel’ en ‘vort’ worden in onze spreektaal niet meer gebruikt. En welke driejarige weet wat een kruidenier is?

Tuurlijk, het tijdsbeeld was totaal anders. Een ritje in de auto was nog een zeldzaamheid. Een telefoon, mét draaischijf, was nog om te bellen. Een tablet of IPad bestond nog niet. Twee kinderen van vijf kon je gewoon naar de winkel sturen om sigaren voor vader te halen, in de kerstboom zaten échte kaarsjes en bellenblazen deed je met een pijpje. Huh?!

Toch lees ik soms met weemoed voor. Denkend aan mijn eigen jeugd. Altijd op straat spelend. Met de kinderen uit de buurt. Een hut bouwen of een of ander parcours. Eindeloos verstoppertje spelen, tot de duisternis viel. Van de termen helikopterouders en achtertuinkinderen had zelfs toen nog niemand gehoord. Ik vraag me af of ouders destijds de helft van de tijd überhaupt wisten wat hun kinderen uitspookten.

Dat het met dat buitenspelen somber gesteld is, is al jaren bekend. De cijfers liegen er niet om. Een Brits onderzoek bekeek binnen welk bereik drie generaties mochten buiten spelen. Zonder toezicht. Waar opa zich nog ruim 3 kilometer van huis mocht bevinden, kwam kleinzoon op dezelfde leeftijd niet verder dan de straat waar hij woonde. Een ander onderzoek stelde zelfs dat kinderen minder buiten komen dan gevangenen. De door de Verenigde Naties opgestelde richtlijn van minimaal één uur bewegen in de open lucht werd door 73 procent van de Britse kinderen niet gehaald. En denk nou niet dat het in Nederland veel beter gesteld is. Volgens een onderzoek van Jantje Beton uit 2018 komt 15 procent van de Nederlandse jeugd op een dag helemaal niet buiten.

Maar ergens stemmen de verhaaltjes me ook altijd weer gerust: de kinderen zijn nog hetzelfde. De ondeugd, de peuterpraat, de fantasie, de logica, de onenigheid, de fratsen, … Gelukkig zijn het nog steeds kinderen. Echt de Jip en Jannekes anno nu, áls ze daar de kans toe krijgen.